Bộ môn Hóa phân tích - Kiểm nghiệm

1. Thông tin chung

Bộ môn Hóa phân tích – Kiểm nghiệm được thành lập cùng thời điểm với sự thành lập Khoa Dược, Trường Đại học Lạc Hồng vào năm 2013. Văn phòng bộ môn đặt tại phòng I202, cơ sở 6 của nhà trường.

Bộ môn có chức năng giảng dạy các học phần cốt lõi về hóa học phân tích và kiểm nghiệm trong chương trình đào tạo Dược sĩ đại học, bao gồm:

• Lý thuyết và thực hành Hóa phân tích 1 & 2
• Lý thuyết và thực hành Kiểm nghiệm dược phẩm

Và giảng dạy các học phần chuyên sâu cho định hướng chuyên ngành Khoa học dược, bao gồm:

• Lý thuyết và thực hành Phân tích dụng cụ
• 7 công cụ thống kê trong quản lý chất lượng
• Kiểm nghiệm mỹ phẩm
• Kiểm nghiệm thực phẩm

Ngoài hoạt động giảng dạy, bộ môn còn tham gia tích cực trong công tác nghiên cứu khoa học, hướng dẫn khóa luận tốt nghiệp cho sinh viên và hỗ trợ các đề tài dự thi Khoa học kỹ thuật cấp THPT.

2. Đối tượng giảng dạy

• Sinh viên hệ đại học chính quy
• Sinh viên hệ liên thông đại học

3. Mục tiêu đào tạo

Bộ môn hướng đến cung cấp nền tảng vững chắc về kiến thức và kỹ năng phân tích – kiểm nghiệm trong lĩnh vực dược phẩm, mỹ phẩm và dược liệu thông qua các học phần sau:

Hóa phân tích 1 và 2:

Thông qua chuỗi học phần Hóa phân tích 1, Hóa phân tích 2 và thực hành đi kèm, sinh viên được trang bị toàn diện từ các phương pháp phân tích cổ điển đến hiện đại. Ở Hóa phân tích 1, sinh viên nắm vững nguyên lý cơ bản về phân tích định tính, định lượng, các phương pháp thể tích như acid-base, oxy hóa-khử, kết tủa, tạo phức, cùng kỹ năng xử lý số liệu và thao tác phòng thí nghiệm chính xác. Hóa phân tích 2 tiếp nối với các kỹ thuật quang phổ (UV-Vis, IR, AAS), điện hóa, chiết tách và sắc ký (TLC, HPLC, GC), giúp sinh viên tiếp cận các thiết bị phân tích tiên tiến, rèn luyện tư duy phân tích logic, ý thức nghề nghiệp và làm nền tảng cho các học phần chuyên sâu sau này.

Kiểm nghiệm dược phẩm:

Học phần trang bị kiến thức chuyên sâu về kiểm nghiệm thuốc, bao gồm quy định pháp lý, tiêu chuẩn chất lượng và quy trình kiểm nghiệm nguyên liệu, thành phẩm. Nội dung được xây dựng với hai phần: Nghiệp vụ kiểm nghiệm và Phương pháp kiểm nghiệm các dạng thuốc. Thực hành đi kèm giúp sinh viên vận dụng lý thuyết trên các thiết bị hiện đại, rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp, từ đó hình thành tư duy chuẩn mực của Dược sĩ kiểm nghiệm – người trực tiếp bảo đảm chất lượng, hiệu quả và an toàn của thuốc trước khi đến tay người bệnh.

Phân tích dụng cụ:

Dành cho sinh viên định hướng sản xuất - phát triển thuốc, môn học bổ sung kiến thức chuyên sâu về kỹ thuật phân tích hiện đại và vận hành thiết bị phức tạp. Nội dung gồm: ứng dụng thiết bị trong xác định độ ổn định, hạn dùng thuốc (ASEAN); kiểm tra chất lượng dược chất, tạp chất liên quan; thẩm định, đánh giá quy trình phân tích (theo chuẩn ICH). Thực hành đi kèm giúp sinh viên trực tiếp vận hành TLC, UV-Vis, AAS, HPLC..., làm chủ quy trình phân tích hiện đại trong kiểm nghiệm dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm.

7 Công cụ thống kê trong quản lý chất lượng:

Học phần tự chọn này cung cấp kiến thức và kỹ năng ứng dụng 7 công cụ thống kê cơ bản (biểu đồ kiểm soát, Pareto, Ishikawa, histogram...) trong kiểm soát và cải tiến chất lượng sản xuất, kiểm nghiệm dược phẩm. Sinh viên được rèn luyện khả năng phân tích số liệu, phát hiện nguyên nhân sai lỗi, đề xuất giải pháp cải tiến, góp phần đảm bảo chất lượng sản phẩm theo hướng hệ thống, khoa học và chính xác.

Kiểm nghiệm mỹ phẩm:

Môn học trang bị hệ thống kiến thức về tiêu chuẩn chất lượng, quy định pháp lý và phương pháp kiểm nghiệm mỹ phẩm thông dụng. Sinh viên học cách lấy mẫu, định lượng thành phần, kiểm tra vi sinh, kim loại nặng, chất bảo quản, tạp chất..., vận dụng thành thạo kiến thức trong kiểm nghiệm, nghiên cứu và kiểm định chất lượng mỹ phẩm tại cơ sở sản xuất, phòng kiểm nghiệm, cơ quan quản lý.

Kiểm nghiệm thực phẩm:

Cung cấp nền tảng kiến thức chuyên sâu về kiểm nghiệm chất lượng và an toàn thực phẩm, giúp sinh viên thành thạo các phương pháp phân tích hóa học, vi sinh, độc chất trong nguyên liệu và sản phẩm thực phẩm. Nội dung học phần gắn liền thực tiễn sản xuất, phòng kiểm nghiệm, trung tâm kiểm định và cơ quan quản lý chất lượng thực phẩm, đáp ứng yêu cầu bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

4. Nhân sự của bộ môn:

5. Định hướng nghiên cứu khoa học

Bộ môn tập trung vào các hướng nghiên cứu mang tính ứng dụng cao trong lĩnh vực kiểm nghiệm và phát triển dược phẩm:

• Xây dựng và thẩm định quy trình phân tích bằng các kỹ thuật UV-Vis, AAS, HPLC.
• Thiết lập và xây dựng tiêu chuẩn chất lượng cho dược phẩm, dược liệu và thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
• Thiết lập chất đối chiếu từ dược liệu phục vụ kiểm nghiệm nguyên liệu và các chế phẩm từ dược liệu.
• Tổng hợp và thiết lập chất đối chiếu ứng dụng trong kiểm nghiệm tạp chất liên quan.

6. Cơ sở vật chất – trang thiết bị

Bộ môn được trang bị phòng thí nghiệm hiện đại đáp ứng yêu cầu đào tạo thực hành và nghiên cứu khoa học. Hệ thống thiết bị bao gồm máy UV-Vis, AAS, HPLC cùng các thiết bị cơ bản phục vụ định tính – định lượng dược chất.

7. Giáo trình và tài liệu giảng dạy tham khảo

1. Vĩnh Định, Võ Thị Bạch Huệ (2019), Hóa phân tích (Tập 1), NXB Y học.
2. Võ Thị Bạch Huệ, Vĩnh Định (2019), Hóa phân tích (Tập 2), NXB giáo dục Việt Nam.
3. Đặng Văn Hòa, Võ Thị Bạch Huệ (2017), Giáo trình Ổn định thuốc.
4. Trần Thị Thu Hiền, Nguyễn Việt Đức (2022), Giáo trình thực hành Hóa phân tích, NXB ĐH sư phạm Tp. HCM.
5. Nguyễn Việt Cường, Trần Khánh Duy (2022), Giáo trình thực hành Kiểm nghiệm dược phẩm, NXB Giáo dục Việt Nam.
6. BM HPT-KN, Giáo trình thực hành Phân tích dụng cụ (2020), Trường ĐH Lạc Hồng, lưu hành nội bộ.

8. Một số hình ảnh của bộ môn